Henry mất kiên nhẫn với việc Catherine không có khả năng sinh con trai để nối ngôi. Ngoại trừ Mary, các con của Catherine đều chết khi còn nhỏ,[34] mà Henry khao khát có một con trai để củng cố quyền lực triều đại Tudor.

Năm 1525, Henry phải lòng một thiếu nữ quyến rũ trong đoàn tùy tùng của Vương hậu, Anne Boleyn.[35] Lúc đầu, Anne khước từ mọi mời mọc của Henry, và từ chối trở thành người tình của nhà vua như chị cô, Mary Boleyn, từng làm. Cô nói, "Tôi khẩn thiết nài xin hoàng thượng từ bỏ ý định ấy. Tôi thà mất mạng sống còn hơn đánh mất sự chân thật của mình."[31]:160 Lời khước từ của cô gái làm cô trở nên quyến rũ hơn, khiến nhà vua càng kiên trì theo đuổi cô.

Cuối cùng, khi nhận thấy những cơ hội thuận lợi khi được nhà vua say mê, Anne bày tỏ sự cương quyết chỉ nhận lời nếu cô chính thức trở thành Vương hậu.[36] Nhà vua quyết tâm hủy bỏ hôn nhân với Catherine.[37]Henry trực tiếp thỉnh cầu Giáo hoàng mà không thông qua Hồng y Thomas Wolsey. Thư ký của Henry, William Knight, được sai đến gặp Giáo hoàng Clêmentê VII để xin hủy hôn với lập luận sắc thư do Giáo hoàng Giuliô II ban hành là không có cơ sở, bởi vì cuộc hôn nhân ngắn ngủi giữa Catherine với Arthur đã được công nhận là hoàn hợp (hai người đã nên vợ chồng trong khuê phòng). Vì vậy, Henry thỉnh cầu được phép tái hôn.

Tuy nhiên, khi ấy Giáo hoàng đang bị quản thúc bởi cháu của Catherine, Hoàng đế Charles V, rất khó khăn Knight mới có thể gặp Giáo hoàng, và cũng chỉ xoay xở xin được quy chế tái hôn có điều kiện. Henry buộc phải nhờ Wolsey. Wolsey làm mọi điều có thể để nhà vua hài lòng, ông triệu tập một phiên tòa giáo hội tại Anh với sự có mặt của đặc sứ của Giáo hoàng.[36]

Vở Henry VIII của Shakespeare miêu tả chính xác hành động ngoạn mục của Catherine tại phiên tòa. Bà quỳ phục trước Henry, khẩn nài nhà vua, và trình bày sự việc cách thuyết phục, rồi rời khỏi phiên tòa trong nước mắt. Charles V chống lại việc hủy hôn dù không chắc là ông có nhiều ảnh hưởng trên Giáo hoàng. Dù vậy, Henry tin rằng Giáo hoàng sẽ không cho phép hủy bỏ cuộc hôn nhân với cô của hoàng đế[38] Giáo hoàng cấm Henry tái hôn cho đến khi có quyết định đến từ Rôma, chứ không phải tại Anh. Tin rằng Wolsey là kẻ phản bội, Anne Boleyn duy trì áp lực cho đến khi Wolsey bị bãi nhiệm năm 1529. Sau khi mất chức, Wolsey nài xin Anne giúp ông phục hồi quyền lực nhưng bị từ chối. Wolsey âm mưu lưu đày Anne, đồng thời bắt liên lạc với Vương hậu Catherine và Giáo hoàng để thực hiện kế hoạch. Khi âm mưu bị bại lộ, Henry ra lệnh bắt giữ Wolsey; nếu không chết vì bệnh tật năm 1530, có lẽ ông đã bị xử tử hình vì cáo buộc phản quốc.[39] Thay thế Wolsey, Thomas More bắt đầu hợp tác với nhà vua thực thi chính sách mới, tại Quốc hội ông lên án Wolsey và công bố quan điểm các nhà thần học tại Oxford và Cambridge cho rằng hôn nhân giữa Henry và Catherine là bất hợp lệ. Tuy nhiên, khi Henry khởi sự bác bỏ thẩm quyền của Giáo hoàng, sự e ngại của More cũng gia tăng.

Một năm sau, Catherine bị trục xuất khỏi triều đình. Sau khi Wolsey bị thất sủng, quyền lực chính trị của Anne gia tăng đáng kể. Là một phụ nữ thông minh và học thức, một điều hiếm có vào thời ấy, Anne quan tâm đến giáo huấn của những nhà cải cách Kháng Cách. Khi Tổng Giám mục Canterbury William Warham qua đời, Anne vận động cho tuyên úy của gia đình bà, Thomas Cranmer, được bổ nhiệm vào vị trí này. Nhờ sự can thiệp của Vua nước Pháp, sự bổ nhiệm được Rôma chuẩn thuận.[40]

Tiến trình tách rời khỏi Rôma diễn ra chậm chạp. Năm 1532, một luật sư ủng hộ Anne, Thomas Cromwell, trình Quốc hội các đạo luật công nhận thẩm quyền của nhà vua trên giáo hội. Sau khi các đạo luật này được thông qua, Thomas More từ nhiệm, chức tể tướng được giao cho Cromwell.[41]

Hôn nhân thứ hai

Mùa đông năm 1532, trong lần hội kiến với Francis I của Pháp tại Calais, Henry có được sự hậu thuẫn của vua nước Pháp,[42] ngay khi vừa về đến Dover, Anh, Henry và Anne bí mật tổ chức hôn lễ.[43] Anne mang thai, hai người tổ chức hôn lễ lần thứ hai vào ngày 25 tháng 1, 1533. Ngày 23 tháng 5, 1533, trong một phiên tòa đặc biệt tại Dunstable Priory, Cranmer tuyến bố cuộc hôn nhân giữa nhà vua với Catherine không còn giá trị. Năm ngày sau, Cranmer tuyên bố hôn nhân giữa Henry và Anne là hợp pháp.[44]

Ngày 1 tháng 6, 1533, Anne được tấn phong Vương hậu; ngày 7 tháng 9, 1533 bà sinh cho nhà vua một con gái, Elizabeth, được đặt theo tên của bà nội.[45] Với Đạo luật Kế vị 1533, Quốc hội bác bỏ quyết định của Giáo hoàng và công nhận hôn nhân của Henry và Anne là hợp pháp. Con gái của Catherine, Mary, bị xem là con bất hợp pháp, và hậu duệ của Anne được công nhận quyền kế vị. Mọi thần dân đến tuổi trưởng thành đều được yêu cầu tuyên thệ chấp nhận Đạo luật; ai từ chối tuyên thệ đều bị bắt giam. Bất cứ ấn phẩm nào tuyên truyền cuộc hôn nhân này là bất hợp lệ đều bị xem là mưu phản và tác giả bị xử tử hình.